قدس آنلاین-گروه استان‌ها: محیط‌زیست از جنوب گرفته تا شمال این روزها درگیر حوادث تلخی است که تاکنون جان هزاران جاندار را گرفته است.

درحالی‌که استان گلستان هنوز داغدار مرگ هزاران پرنده مهاجر است حالا داغ هزاران  ماهی مرده در سواحل نیز به آن افزوده‌شده است.

همه‌ساله هزاران پرنده مهاجر در تالاب‌های این استان جان خود را از دست می‌دهند و نتیجه تمامی مصاحبه مسئولان این است که سم «بوتولیسم» عامل این قتل‌عام است و به نظر می‌رسد میزبانی از مرگ به امری عادی در این استان تبدیل‌شده است.

طبق اعلام دامپزشکی، براثر بیماری بوتولیسم که از بهمن‌ماه تا اواخر اسفند ۹۸ و ۹۹ در تالاب بین‌المللی میانکاله رخ داد، بیش از ۸۰ هزار پرنده مهاجر در ۲ استان گلستان و مازندران تلف شدند.

قتل‌عام ۵ هزار ماهی

پس از مرگ هزاران فلامینگو و سایر پرندگان مهاجر در خلیج گرگان و تالاب میانکاله، حالا نوبت به ماهیان کفال و کپور این زیستگاه آبی رسیده است که بمیرند. مرگ اکنون در جنوب شرقی ساحل خزر بیتوته کرده است و هر بار به بهانه‌ای جان می‌گیرد.

یک‌بار به خاطر بوتولیسم بار دیگر به خاطر آلودگی آب در حوزه‌های بالادستی با سموم کشاورزی و فاضلاب و بار دیگر... در نخستین روزهای هفته دوم تعطیلات نوروزی بود که امواج آب، نخستین دسته از ماهیان مرده را به سواحل خلیج گرگان در بندر ترکمن آورد. در بین این ماهیان همه گونه‌ای پیدا می‌شد، از ماهیان کوچک گرفته تا ماهیان بزرگ جثه؛ بیشتر از همه ماهیان کفال و کمتر از آن ماهیان کپور بودند که جان داده بودند. برآوردهای اولیه میزان تلفات را تا ۵ هزار قطعه ماهی تخمین می‌زد. اما در روزهای بعدی امواج بازهم ماهیان مرده را به ساحل آورد.

متاسفانه اسناد و اخبار تخریب محیط زیست در استان های شمالی آنقدر  زیاد است که حساب و کتاب آن از دست مسئولان نیز در رفته است.

بهمن ماه سال گذشته نیز  مرگ افزون بر ۴۰ هزار پرنده در تالاب میانکاله که بنا بر اظهارات کارشناسان به دلیل ورود پساب صنعتی و شیرابه‌ زباله‌ها  و فلزات سنگین تلف شدند خود یکی از همین اسناد سیاه در خصوص بی توجهی به محیط زیست و خطراتی است که در نهایت به خودمان باز می گردد.

مرگ دسته جمعی برخی ماهیان رودخانه مرکز شهر فریدونکنار در سال ۹۷ و تلف شدن هزاران قطعه ماهی آن هم در رودخانه ای که محل ارتزاق بسیاری از افراد بومی بود از جلوه های جفا به محیط زیست است که عده ای کثیفی بیش از اندازه رودخانه و برخی دیگر راه یابی سموم کشاورزی برای کشت دوم برنج  و برخی سرازیر شدن پساب را عامل این فاجعه عنوان کردند.

به دنبال مقصر حادثه

اگرچه مسئولان هنوز دلیل منطقی و روشنی برای مرگ سالانه هزاران پرنده مهاجر در میانکاله و تالاب‌های گلستان پیدا نکردند حالا باید مرگ هزاران ماده مرده از نوع کپور را هم به آن افزود.

هرچند فرضیه‌های متعددی در این رابطه عنوان می‌شود وعده‌ای استفاده از سموم شیمیایی را در مزارع عامل این قتل‌عام می‌دانند اما  بازهم مسئولان اعلام نتیجه را به بررسی‌های بیشتر موکول می‌کنند.

در همین راستا ارزیابی‌ها، گمانه آلودگی خلیج گرگان به سموم کشاورزی و فاضلاب و مسمومیت ماهیان به این سموم را بیشتر محتمل می‌داند. چراکه در فروردین‌ماه استفاده از کود شیمیایی در کشتزارها شیوع بیشتری دارد.

مدیرکل دامپزشکی گلستان در همین راستا اظهار کرده است: نمونه‌برداری ماهیان تلف‌شده در پهنه آبی و حاشیه خلیج گرگان انجام‌شده و لذا پس از تعیین نتایج آزمایشگاهی، علت مرگ‌ومیر گسترده این آبزیان اعلام می‌شود.

غلامرضا محرابی اظهار می‌کند: هرچند احتمال ابتلا به بوتولیسم در آبزیان تلف‌شده وجود دارد اما سایر بیماری‌های ویژه آبزیان نیز در اولویت بررسی قرار دارد.

 مدیرکل دامپزشکی گلستان به آلودگی آب رودخانه‌های منتهی به خلیج گرگان اشاره‌کرده و می‌گوید: افزایش سموم و مواد آلی در این فاضلاب، کیفیت آب خلیج گرگان را تغییر داده و برخی آبزیان ازجمله کفال زودتر از دیگر ماهیان به این موضوع واکنش نشان می‌دهند.

هرچند مشاهده لاشه ماهی در سواحل به مقدار کم، امری معمول است اما صیادان بومی این میزان از تلفات ماهی را غیرمتعارف می‌دانند.

مدیرکل دامپزشکی گلستان پیش‌تر با اشاره به استمرار تلفات پرندگان مهاجر آبزی در خلیج گرگان به سبب ابتلا به بوتو لیسم نسبت به‌احتمال سرایت مرگ‌ومیر این پرندگان به آبزیان هشدار داده بود.

غلامرضا محرابی گفته بود: بر اساس آزمایش‌های مرکز بیماری شناسی سازمان دامپزشکی، علت تلفات پرندگان در پهنه آبی خلیج گرگان بوتولیسم است که دامنه اثرگذاری این باکتری فقط به پرندگان محدود نمی‌شود.